Midden in de natuur genieten. Je kop leeg fietsen. Weg uit de dagelijkse sleur. Voor veel mensen is mountainbiken het ultieme gevoel van vrijheid. Dat betekent echter niet dat je overal mag fietsen.
Toegangsregels
De meeste singletracks of onverharde paden in gebieden die beheerd worden door natuurorganisaties zijn opengesteld tussen zonsopgang en zonsondergang. Daarbuiten het gebied betreden is dus niet toegestaan. Steeds vaker zijn er klachten dat deze regels niet worden nageleefd. Dat levert niet alleen een prent van € 100,- op maar heeft consequenties voor de toegang voor mountainbikers. In sommige gebieden is het hierdoor niet langer toegestaan om vrij te mountainbiken. Houd je dus aan deze regels!
Steeds meer mensen duiken ’s nachts de bossen in. Dat is vaak verboden.
Vergunning
Het hebben van een MTB-vignet of vergunning is voor sommige mountainbikeroutes en natuurgebieden verplicht. Wij zetten deze gebieden voor je op een rijtje, vertellen je waar je een vignet haalt en waar de opbrengsten voor gebruikt worden.
Utrechtse Heuvelrug
Voorheen stonden de routes op de Utrechtse Heuvelrug bekend als saai en slecht onderhouden. Dat is verleden tijd na de facelift die de routes sinds 2014 hebben gehad. Voor deze upgrade heeft Stichting MTB Utrechtse Heuvelrug een kleine subsidie van de provincie gekregen. Het geld voor aanleg van nieuwe routes, onderhoud en beheer van de routes moet echter zelf opgebracht worden. Daarom heeft de stichting in 2015 een MTB-vignet ingevoerd voor de routes Rhenen, Kwintelooyen, Amerongen, Leersum, Hoge Ginkel, Zeist en Austerlitz. De vignetten zijn voor € 7,50 te koop bij lokale horeca en fietsenzaken. Hier vind je een actuele lijst met verkooppunten. Het vignet is één jaar geldig (van januari t/m december). Er worden geen dagkaarten verkocht.
Er zijn inmiddels duizenden vignetten verkocht en verschillende nieuwe routes en secties aangelegd. De routes behoren tot de best gewaarde van Nederland, niet in de laatste plaats door het geweldige werk van de trailcrew. Wil je jouw steentje bijdragen? Meld je dan aan als vrijwilliger via de Facebookpagina van MTB Utrechtse Heuvelrug.
Natuurmonumenten
Natuurmonumenten is één van de grootste natuurbeheerorganisaties in Nederland. Ze beschermen en onderhouden ruim 300 natuurgebieden en zorgen dat je er kunt recreëren. Sommige gebieden zijn opengesteld voor mountainbikers. In Nationaal Park Veluwezoom, Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen, Bergherbos-Montferland en Beetsterzwaag is meer dan 150 kilometer aan MTB-tracks ontwikkeld. Voor de routes (MTB-route Rheden, MTB-route Loonse en Drunense Duinen, MTB-route Beetsterzwaag en MTB-route Zeddam) in deze natuurgebieden geldt een vignetplicht. Met de opbrengst onderhoudt Natuurmonumenten samen met lokale clubs de paden, de natuur rondom de paden en worden nieuwe routes ontwikkeld.
Het MTB-vignet kost € 12 per jaar en is geldig van januari t/m december. Ga je maar een dagje of weekend fietsen in deze gebieden? Dan kun je ook een dagkaart (€ 5) of weekendkaart (€ 7,50) kopen. Het vignet is online te bestellen via Natuurmonumenten of bij lokale horeca, hotels en fietsenzaken. Check hier het complete overzicht.
Duinen in Noord-Holland
Het Noordhollands Duinreservaat strekt van Wijk aan Zee in het zuiden tot aan de Schoorlse Duinen in het noorden van de provincie. Het gebied kent tientallen kilometers aan verharde en onverharde paden.
Om hinder tussen verschillende soorten recreanten en de invloed op de natuur te beperkten, heeft de drinkwaterbedrijf en natuurbeheerder PWN regels opgesteld voor mountainbikers in het gebied. In het Noordhollands Duinreservaat (tussen Bergen aan Zee en Wijk aan Zee) mag je van zonsopkomst tot 10.30 uur vrij mountainbiken op onverharde paden. Je mag daarbij gebruik maken van onverharde wandelpaden en in de herfst- en wintermaanden (oktober tot en met maart) van het strand. Biken op ruiterpaden is verboden net als routes naar uitkijkpunten. Verder zijn sommige stukken een permanente no-go area omdat ze kwetsbare en bedreigde diersoorten en planten herbergen. Bij de ingangen van het duingebied en op borden in het gebied staat aangegeven waar je mag fietsen.
Ga je fietsen in het duingebied dan is het belangrijk dat je een duinkaart (€ 12,50 per jaar, januari t/m december) aanschaft via de webshop van PWN. Doe je dat niet dan riskeer je een boete.
Waarom geen landelijke vergunning?
Één landelijke vergunning voor alle MTB-routes lijkt voor de hand te liggen. Op die manier hoef je niet voor elke route een andere vergunning aan te schaffen en kan de aanleg en het onderhoud van routes bekostigd worden. Zo simpel is dat echter niet. De NTFU heeft in het verleden onderzocht of een dergelijk vignet haalbaar is. “Dat is door de grote hoeveelheid verschillende landeigenaren een lastige opgave,” aldus Bart van de Vossenberg die bij de NTFU verantwoordelijk is voor belangenbehartiging voor mountainbikers. De Nederlandse natuur is onderverdeeld over een grote hoeveelheid verschillende eigenaren. Niet alleen grote organisaties zoals Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten maar ook privégrondeigenaren bezitten grote lappen grond. “Het opstellen van een verdeelsleutel en afspraken maken over welke kosten vanuit een vignet moeten worden gedekt, is vrijwel onmogelijk met een grote groep eigenaren met andere behoeftes en belangen. Er zitten dus behoorlijk veel haken en ogen aan een landelijk vignet."
"Er zitten dus behoorlijk veel haken en ogen aan een landelijk vignet."
Bovendien is de NTFU in beginsel geen voorstander van een verplichte betaling voor toegang tot natuur. “Het is voor de recreant niet wenselijk om voor elk gebied een ander vignet aan te schaffen. Bovendien zijn de overhead- en handhavingkosten voor het beheren van een verplicht vignet hoog waardoor er weinig geld overblijft voor onze routes.”De NTFU stuurt daarom aan op grotere betrokkenheid van clubs en groepen in de vorm van vrijwilligerswerk," aldus Bart van de Vossenberg.
Je steentje bijdragen
Als individuele mountainbiker kun jij je steentje bijdragen. Allereerst door je te gedragen. We beseffen ons dat het steeds drukker wordt in de bossen en dat je op je wekelijkse rondje regelmatig ruiters, wandelaars en andere fietsers tegenkomt. Dat geeft soms wrijving, want niet iedereen heeft begrip voor de beleving van een ander. Asociaal gedrag richting andere gebruikers heeft echter geen enkele zin. Sterker nog, je benadeelt je eigen sport en andere mountainbikers. Een slecht imago kan er namelijk toe bijdragen dat mountainbikers uit populaire natuurgebieden worden geweerd en dat je daar niet meer mag fietsen. Daarom hebben verschillende sportbonden (NTFU, KNHS en Atletiekunie) en natuurorganisaties (Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Landschappen) de handen ineengeslagen. Deze samenwerking levert een ‘Buitencode’ op waarin we een aantal gedragsregels met elkaar afspreken: “Ruimte voor elkaar sportief gebaar”
Daarnaast kun je letterlijk je handjes laten wapperen. Help een trailcrew bij het onderhoud of word lid van een lokale MTB-vereniging die een route onderhoudt. Je kunt helpen bij het snoeien van takken, tegengaan van erosie op de route of aanleg van nieuwe singletracks.
Tenslotte ondersteun je de wieler- en mountainbikesport door een Fietssport PLUS-account af te sluiten. Je ondersteunt dan samen met ruim 65.000 anderen de belangenbehartiging van de NTFU. Zo zorgen we er samen voor dat we nu en in de toekomst zorgeloos van onze sport kunnen blijven genieten.
Geschreven door Bart van de Vossenberg
Fietsende sportgek. Mountainbiken, wielrennen, triathlon en trailrunning. Altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen. Zorgt dat je op Fietssport.nl de leukste artikelen, mooiste tochten en meest uitdagende routes vindt.