MTBroutes.nl
Overzicht van alle Nederlandse mountainbike routes
Daan Van Kampen is in opdracht van Antea Group Nederland de afgelopen 4 maanden druk geweest met de MTBrouteHeerenveen. In deze reeks nemen we iedereen mee in zijn onderzoek en delen daar waar mogelijk zijn stappen en resultaten. Hoe om te gaan met de termen overlast, hinder en verstoring?
“Het zijn woorden die ik veel voorbij heb zien komen tijdens mijn onderzoek. Blijkbaar kleven deze aan het beeld dat mensen hebben als mountainbikeroutes worden voorgesteld”. Omgevingsmanager Lotte had Daan de tip gegeven om in gesprekken te achterhalen waar dit beeld vandaan komt. Het is belangrijk om antwoorden te krijgen op vragen als: Wat is overlast? Wie ervaren de hinder? Waar vindt verstoring plaats? En is dat overal of juist op heel specifieke plekken?
Voor Daan waren een aantal uitgangspunten hartikke helder: “Natura 2000 gebieden moet je ongemoeid laten. Daar waar mogelijk moet je hondenlosloopgebieden mijden. Door fysieke zonering zorg je ervoor dat honden, hun baasjes en mountainbikers niet van dezelfde gebieden gebruik maken”. En ook over geopperde ideeën vanuit de MTB Drive Thru om ruiterpaden gecombineerd te gebruiken is Daan duidelijk. “Ruiterpaden lijken geschikt. Ze liggen immers al vrij van andere bosliefhebbers. De combinatie van paarden en mountainbikers is echter zeer ongelukkig. Als paarden schrikken of angstig worden dan vluchten zij in 99% van de gevallen. Je moet die kans zo klein mogelijk maken en mountainbikers een eigen track bieden”.
Sowieso zie je in en rondom het Oranjewoud dat verschillende bosliefhebbers moeite hebben om de beperkte ruimte met elkaar te delen. Wandelaars, fietsers, hardlopers, mountainbikers, hondenliefhebbers, ruiters en bewoners genieten allemaal van het bos en hun dorp. Daan merkt op dat het Oranjewoud daarin niet uniek is. “Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, LandschappenNL, Atletiekunie, KNHS, KWBN, Wandelnet, Sportvisserij Nederland en wielersportbond NTFU hebben niet voor niets landelijk de Buitencode opgesteld. Die moet ervoor zorgen dat iedereen respectvol omgaat met elkaar én de natuur”.
Welke regels er onder de code vallen? Daan somt ze moeiteloos op: “Houd je aan de toegangsregels. Geef elkaar de ruimte. Wees vriendelijk. Spreek elkaar aan. En respecteer de natuur”. In de belofte van zowel Antea Group als de MTB stichting Heerenveen over wat zij met de MTB route Heerenveen beogen, staat die laatste regel ook centraal.
“Als je het routebouwen versimpeld, dan slinger je eigenlijk een 50 cm breed pad met enkele kilometers lengte door een bestaande omgeving. Daar waar je in natuurgebied bent verwijder je alleen de toplaag en kijk je wat nodig is om bochten te creëren, hoogteverschillen op te vangen en waterafvoer zoveel mogelijk natuurlijk op te lossen”. En daar komt de term verstoring aan bod. “Zo’n track was er eerst niet en wordt in een bestaand gebied aangelegd. Daarom is het noodzakelijk, in waardevolle natuurgebieden zelfs een voorwaarde, om vast te stellen of en in welke mate er sprake is van verstoring. Te beginnen met een Quick Scan en indien nodig een uitgebreider onderzoek”.
Ecoloog Mathilde hielp Daan om nog beter gevoel te krijgen bij de term verstoring: “Voor een vleermuis is dat bijvoorbeeld licht. Voor andere soorten is dat geluid, trilling, vervuiling of iets simpels als oppervlakteverlies. In de eindsituatie breidt een singletrack de biotoop uit”. De belofte van Antea Group en de MTB stichting Heerenveen is om het gebied beter achter te laten, waarbij er een MTB route is gerealiseerd. “Doormiddel van buizen in de grond kun je faunapassages onder of langs de route maken. Met behulp van houtwallen kun je op een natuurlijke manier afscheidingen realiseren. In die houtwallen zullen marters, hagedissen, egels en andere soorten weer een plekje gaan opeisen. En als we wat innovatiever nadenken zouden we op meerdere plekken 3Dgeprinte dassenburchten kunnen plaatsen”.
Door het mountainbike te bundelen op één aantrekkelijke route, neemt het aandeel wildfietsers aanzienlijk af. “Elders haal je dus de mountainbikebewegingen uit de biotopen, dat is sowieso winst”. In het onderzoek van Daan zijn verschillende voorbeelden van hoe dat werkt gevonden. “Beelden van MTB-bewegingen vóórdat er een route lag heb ik vergeleken met beelden van bewegingen nadat de route in gebruik is genomen. Wat een verschil! Wildfietsen is dan tot een minimum teruggebracht”.
Daan heeft een tip voor iedere MTB-groep: “Neem contact op met jouw gemeente en vraag hen om een StravaInlog aan te vragen voor het monitoren van fietsbewegingen in de gemeente. Achter de schermen zijn de beelden van vóór an ná eenvoudig op te vragen”. Daan merkt dat het monitoren van de effecten van MTB routes helpt in gesprekken met landeigenaren en natuurorganisaties.
Uit het onderzoek van Daan blijkt dat daarnaast nog dat bewoners in de directe omgeving van de beoogde route zorgen hebben over met name parkeeroverlast en verkeersonveiligheid. “Ik zag dat hier al geregeld met de mensen over is gesproken. Individueel en tijdens inloopbijeenkomsten. Hun wensen zijn vertaald. Verkeersveiligheidsrisico’s wil je namelijk niet introduceren en dus is in mijn ontwerp de route nog verder omgelegd”.
Door daarnaast goed na te denken over de locaties waar je de route kunt starten. En te zorgen dat start- en opstartlocaties bij ruime parkeervoorzieningen liggen, wordt voorkomen dat niet overal in het wild geparkeerd wordt. “Juist voor mensen van buitenaf moet je hier helder over communiceren”, adviseert Daan. “Als op die locatie ook nog extra faciliteiten zijn, zoals een bike-cleaner, reparatiemogelijkheden of bijvoorbeeld een horecagelegenheid of fietswinkel, dan sla je meerdere vliegen in één klap”.
Bron: MTB Stichting Heerenveen
